De 5 fasen van rouw

De 5 fasen van rouw van Elisabeth Kübler-Ross (Zwitser-Amerikaanse psychiater 1926-2004)

Fase 1: Ontkenning: Direct na een verlies geloven mensen nog niet wat hun is overkomen. Het verlies dringt nog niet helemaal door. De waarheid is nog te erg om te bevatten en dus wordt het geheel of gedeeltelijk ontkend. Dit is een algemeen afweermechanisme van ons brein, een bescherming tegen de bedreigende waarheid.

Fase 2: Boosheid en protest: Rouwen is meer dan intens verdrietig zijn. Juist bij rouwenden zien we vaak boosheid, ergernis en afgunst. Waarom ik?  Er wordt gezocht naar een schuldige waar het verdriet of boosheid op gericht kan worden. Bijvoorbeeld: de arts, GOD, de omgeving. Het voelen van boosheid hoort in feit bij een gezond verdedigingsmechanisme, de angst om verlaten te worden. Woede kan ook omslaan in zelfverwijt: “Had ik maar niet…”, “Was ik maar…”.

Fase 3: Onderhandelen en vechten: Mensen gaan soms iets doen om hun boosheid te laten afnemen. De boosheid kwijt te kunnen. Zo kunnen ze gaan vechten. Bijvoorbeeld door zich in te zetten voor een goed doel (sponsortocht lopen tegen bepaalde ziektes) zichzelf doelen te stellen (nu echt stoppen met roken) of door een gerechtelijke procedure te starten.  

Fase 4: Verdriet: Rouwverwerking is meer dan intens verdrietig zijn. Echter deze fase is wel het bekendst. Wanneer het intense verdriet komt, dringt het verlies echt tot u door. De stemming is bedrukt, somber en neerslachtig. Dit is vaak een zware en verdrietige tijd. De realisatie dat ontkennen, boos worden en/of het gevecht aangaan helpen niet om het verlies te verwerken. De machteloosheid die u als rouwende voelt is voelbaar.

Fase 5: Aanvaarding: Hoe zeer het gemis nog voelbaar is en hoeveel pijn en verdriet er is, er komt ook weer een dag dat u gaat proberen het verlies een plekje te geven. U pakt uw leven weer langzaam op en krijgt weer meer zin in dingen. Dat betekent niet dat u de ander niet meer mist of vergeet, het betekend wel dat je weer probeert om je leven in te richten zonder de geliefde om u heen.

"Rouw verandert ons. Het gaat er niet om of de verandering ten goede of ten slechte is. Het verandert ons gewoon"